نام کتاب: جای خالی سلوچ
انتشارات: چشمه
نویسنده: محمود دولت آبادی

شابک: ۹۷۸۹۶۴۳۶۲۳۲۰۳
تعداد صفحه: ۴۴۱
سال انتشار: ۱۴۰۰

رمان جای خالی سلوچ یک رمان رئالیستی نوشته‌ی محمود دولت‌‌آبادی است که بلافاصله پس از آزادی از زندان ساواک، طی ۷۰ روز خلق کرده است.

به گفته‌ی خود دولت‌‌آبادی، او داستان کتاب را هنگامی که دوره سه‌ساله‌ی حبس را می‌گذراند در ذهنش پرورانده بود.

خلاصه رمان جای خالی سلوچ

سلوچ مردی روستایی است که به گچ کاری، تنور سازی و مغنی گری اشتغال دارد. یک روز صبح او از خانه می‌رود و تلاش‌های مِرگان، همسر او، برای جستجویش ناموفق است.او در فقدان شوهرش باید به‌تنهایی بار زندگی را به دوش بکشد.

او سه فرزند به نام‌های عباس، ابراو و هاجر دارد. عباس چندان علاقه‌ای به کارهایی که پدرش می‌کرد ندارد و می‌خواهد وقت خود را به قماربازی بگذارند. ابراو پسر کوچک‌تر نسبت به او کاری‌تر است و تلاش می‌کند به مادرش در تأمین معاش خانواده کمک کند.

مادر برای تأمین هزینه‌های خانواده دست به هر کاری می‌زند و حتی از صحرا هیزم جمع می‌کند و آن‌ها را می‌فروشد تا بتواند برای بچه‌هایش نان و غذا تهیه کند.

دراین‌بین مرد میان‌سال همسایه که زنش علیل شده است به مرگان پیشنهاد می‌دهد تا در ازای ازدواج او و هاجر، دختر کوچک خانواده که سال‌ها با علی گناو، همسایه میان‌سال اختلاف سنی دارد، برای عباس و ابراو کار جور کند ، هم‌زمان تعدادی از بزرگان روستا و کدخدا قصد دارند تا زمینی که متعلق به رعیت‌های روستاست، را تصرف کنند تا بتوانند از دولت که سیاست‌های اصلاحات ارضی را اعلام کرده وام بگیرند و درخت پسته بکارند.

او باید بتواند تصمیم‌های مهمی بگیرد. آیا باید با ازدواج هاجر با علی گناو موافقت کند؟ آیا فروختن سهمش از خدازمین به کدخدا کار درستی است؟ آیا امیدی به بازگشت سلوچ هست؟

درباره محمود دولت آبادی

محمود دولت‌آبادی، نویسنده، نمایش‌نامه‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس ایرانی، متولد ۱۳۱۹ در روستای دولت‌آباد سبزوار است.

معروف‌ترین اثر وی رمان بلندِ ده‌جلدیِ «کلیدر» است که بیش از ده سال وقت خود را صرف نوشتن آن کرد و تاکنون به چندین زبان مختلف در دنیا ترجمه شده و همین باعث‌ شهرت جهانی وی شده است اما شاید خوانده شده‌ترین کتاب او همین رمان جای خالی سلوچ باشد. رمانی که به نظر خیلی‌ها بهترین رمان او نیز می‌باشد.

از دیگر آثار ارزشمند و‌ شناخته‌شده‌ی این نویسنده می‌توان به «نون نوشتن»، «بنی‌آدم»، «روزگار سپری‌شده‌ی مردم سالخورده»، «سلوک»، «بیرون در» و «طریق بسمل‌شدن» اشاره کرد.

بخش هایی از متن کتاب

“مِرگان که سر از بالین برداشت، سلوچ نبود. بچه‌ها هنوز در خواب بودند: عباس، اَبراو، هاجر. مرگان زلف‌های مقراضی کنار صورتش را زیر چارقد بند کرد، از جا برخاست و پا از گودی دهنۀ در به حیاط کوچک خانه گذاشت و یک‌راست به سر تنور رفت. سلوچ سر تنور هم نبود.”

“زخمی اگر بر قلب بنشیند، تو نه می‌توانی زخم را از قلبت وا بکنی و نه می‌توانی قلبت را دور بیندازی. زخم تکه‌ای از قلب توست. زخم اگر نباشد، قلبت هم نیست. زخم اگر نخواهی باشد، قلبت را باید بتوانی دور بیندازی. قلبت را چگونه دور می‌اندازی؟ زخم و قلبت یکی هستند.”

“گاه عشق گم است؛ اما هست، هست، چون نیست. عشق مگر چیست؟ آن چه که پیداست؟ نه، عشق اگر پیدا شد که دیگر عشق نیست. معرفت است. عشق از آن رو هست، که نیست. پیدا نیست و حس می‌شود. می‌شوراند. منقلب می‌کند. به رقص و شلنگ اندازی وا می‌دارد. می‌گریاند. می‌چزاند. می‌کوباند و می‌دواند.”